Trước năm 1970, những hoạt động cuả cơ quan Quân báo và Tình báo nhảy dù đã cung cấp hầu hết các tin tức tình báo thu thập, nghe lén từ hệ thống truyền tin (sóng truyền tin VHF, tên gọi khác cuả băng tần FM) cuả địch dọc theo biên giới Lào. Để tăng cường cho những hoạt động này, một cuộc thử nghiệm được tiến hành tại một trạm chuyển tiếp thông tin liên lạc thuộc lực lượng đặc biệt nằm trên đỉnh một ngọn núi ở tỉnh Quảng Trị, nó có vị trí khoảng 68 dặm về phía tây bắc của Trạm số 8 Tác chiến điện tử đặt tại Phú Bài.
Đồi 950, được gọi với bí danh là "đồi Hickory" ở gần khu phi quân sự nằm trong tầm nhìn xa xa từ Khe Sanh và khu rừng già mịt mùng trải dài mút mắt mà đã từ lâu được xử dụng như là nơi trú ẩn an toàn cho các đơn vị bộ đội của quân đội Bắc Việt Nam kiểm soát khu vực này. Kết quả từ các tín hiệu mà máy thử nghiệm chặn thu được chất lượng tương đương hoặc tốt hơn nhiều so với những gì có được bởi các đơn vị tình báo nhảy dù có được trước đây.
Ngày 10 tháng 06 năm 1970, hệ thống "SIGINT" giàn máy dùng để thu tín hiệu từ xa đầu tiên, tên mật mã là "Explorer" đã được đưa vào hoạt động trên vùng núi.
Theo một tài liệu tối mật được giải mã sau này bởi NSA vào 26/09/2012 (FOIA # 51.546), hệ thống Explorer bao gồm bốn giàn máy thu tín hiệu từ xa được đặt tại những điạ điểm xa xôi, được điều hành bởi bốn chuyên viên tác chiến điện tử mà hậu cứ đặt tại Phú Bài. Các chuyên viên khai thác sử dụng một hệ thống an toàn để nhân đôi tất cả các chức năng tiêu chuẩn của giàn máy chặn nghe tín hiệu, tiếng nói. Những thông tin liên lạc thu thập được bởi các máy kiểm thính VHF trên đồi Hickory được tự động chuyển tiếp đến Phú Bài do những giàn máy an toàn (tín hiệu được mã hóa) truyền đến, nơi đây tín hiệu được phân tích, đánh giá thông qua những người điều hành và ghi âm. Việc chặn nghe tín hiệu và truyền tiếp từ đồi Hickory đến Phú Bài mất ít hơn một phần tư của một giây, vì vậy không có điều gì có thể bị bỏ qua mất cho dù là người nhận những tín hiệu đó ở cách xa hơn sáu mươi dặm xa xôi. Sau khi cài đặt và hoạt động bình thường, hệ thống Explorer không cần phải có nhân viên quân báo ASA trực tiếp hoạt động vận hành tại cơ sở.
Cuộc thử nghiệm thành công ngoài sự mong đợi, trong tháng đầu tiên hoạt động, nó đã trở thành tổng đài hữu hiệu số hai của nhóm kiểm thính VHF ở Đông Nam Á. Các đơn vị đã thu thập thông tin liên lạc của cả hai khối đơn vị đối phương chiến thuật và hậu cần trong vòng năm mươi dặm của vùng đồi 950 (Hickory hill). Mặc dù đạt được những thành công ban đầu, dự án rất sớm bắt đầu phải đối mặt với một số vấn đề về hậu cần. Quan trọng nhất là làm sao để có thể cung cấp đủ xăng dầu hầu có thể duy trì năng lượng cho hệ thống hoạt động hữu hiệu trong một địa điểm ở xa như vậy.
Ngoài ra còn có các vấn đề phòng thủ, bảo vệ điểm đứng hoả lực nhỏ và sâu trong lãnh thổ đối phương kiểm soát. Điạ điểm hoả lực này bình thường được điều khiển bởi một trung đội an ninh lực lượng đặc biệt nhỏ, trong đó gồm 5-7 người lính mũ nồi xanh Mỹ và khoảng ba mươi người lính Biệt kích người Thượng.
Để ngụy trang hầu bớt ít chú ý càng tốt, các kỹ thuật viên cuả ASA đã hạ đặt các thiết bị trong một hầm trú ẩn đặc biệt nửa chìm dưới đất, ngoại trừ các ăng-ten, và máy phát điện đã được thiết kế ra xa để hoạt động một cách yên tĩnh. Yếu tố môi trường cũng là một vấn đề ảnh hưởng nghiêm trọng. Độ ẩm và bụi đã làm các thiết bị mau bị hư hỏng, và mùa mưa thường xuyên làm gián đoạn công tác tiếp nhiên liệu và bảo trì máy móc. Những người lính lực lượng đặc biệt với nhiệm vụ bảo vệ vị trí và xử lý các hoạt động hàng ngày kiêm thêm việc tiếp nhiên liệu cho máy phát điện cùng với giữ an toàn cho các chuyến thăm thường xuyên bởi các kỹ thuật viên ASA để bảo trì theo yêu cầu hoặc hiệu chuẩn lại các máy cuả hệ thống Explorer.
Vào tháng Ba năm 1971, có thêm bốn vị trí điều khiển từ xa đã được thêm vào với hệ thống 'đồi Hickory Explorer' khi càng ngày khối lượng thông tin liên lạc cuả địch là quá nhiều hơn khả năng mà hệ thống nghe lén cũ có thể gánh vác. Một tháng sau, Explorer II đã được triển khai trên một đỉnh núi ở Lào, có tên mật mã là Golf -5 (aka " Leghorn "). Các tin tức nghe lén được từ Lào, đã được chuyển tiếp đến biệt đội 330 RRC tại Pleiku để xử lý và báo cáo.
Vào cuối tháng, khu vực đồi 950 và đồi 1015 ở lân cận đã phát hiện nhiều dấu hiệu hoạt động của một tiểu đoàn Bắc Việt. Trung tâm Điều hành MACV - SOG ở Sài Gòn đã nhận thức được mối đe dọa ngày càng tăng và biệt phái đại úy John Valersky, một kỹ sư chiến đấu lực lượng đặc biệt, đến tại đồi 950 để củng cố công sự phòng thủ của tiền đồn. Valersky đến đồi Hickory vào ngày 31/05 và đành ngủ đêm đầu tiên của mình trên sàn nhà trong chiếc hầm chứa hệ thống máy Explorer.
Buổi chiều tiếp theo, một chiếc trực thăng chiến đấu Cobra cuả Lữ đoàn 158 Không kỵ (101st Abn) bị bắn rơi trong khi hỗ trợ giải cứu khẩn cấp một nhóm thám báo từ khu vực đồi 1015. Cả hai phi công, trung úy Paul Magers và trung úy Donald Wann đã thiệt mạng. Địch quân đã lộ ý định rõ ràng là đang tìm kiếm cơ hội tấn công khu vực hoả lực.
Còn tiếp ...
Tiếng Việt do 42.
Dựa theo chương 25, " The Explorer Saga ". “Unlikely Warriors: The Army Security Agency’s Secret War in Vietnam 1961-1973” by Lonnie M. Long and Gary B. Blackburn, iUniverse, 2013.
cám ơn anh xập đã dịc
Trả lờiXóa