Hostomel, khởi đầu thất bại.

Lời kể của các chiến binh Ukraine,

Nhìn lại trận chiến tại Sân bay Hostomel theo lời kể của các người lính thuộc đơn vị đã thành công trong việc ngăn cản 18 máy bay vận tải Il-76 của Nga hạ cánh sau khi lực lượng nhảy dù Nga -VDV- bất ngờ tập kích lực lượng Ukraine canh phòng sân bay.

Quân đội Nga lên kế hoạch sử dụng sân bay Hostomel, cách khoảng 30km bên ngoài Kyiv để làm đầu cầu đưa quân trực tiếp đến thủ đô. Một nhóm binh sĩ Ukraine đã chiến đấu thành công nhằm ngăn chặn quân Nga sử dụng sân bay làm bãi đáp, buộc họ phải thay đổi hoàn toàn kế hoạch để dùng đường bộ, cứu nguy cho Kyiv không bị lọt vào tay Nga.

Lực lượng nhảy dù tinh nhuệ của Nga đã hạ cánh bằng trực thăng vài giờ trước đó vào ngày đầu tiên của cuộc chiến Nga xâm lăng Ukraine. Nếu lực lượng nhảy dù khống chế được sân bay và vùng phụ cận, Nga có thể dùng đường không vận chuyển đến hàng trăm binh sĩ và hành quân thần tốc đánh chiếm thủ đô Kyiv, một phần trong kế hoạch buộc Ukraine đầu hàng nhanh chóng của Putin.

Nỗ lực đánh chiếm sân bay của Nga thể hiện chiến thuật đầy tham vọng của các nhà lập kế hoạch quân sự Nga cho rằng lực lượng phòng thủ Ukraine sẽ sụp đổ trước hỏa lực áp đảo của Nga, các quan chức và bộ máy tuyên truyền Nga trong nhiều năm đã khoe khoang rằng quân đội của Moscow có thể áp đảo nước láng giềng nhỏ hơn chỉ trong vài ngày.

Nhưng sự kháng cự của quân đội Ukraine đã làm chậm bước tiến của Nga, khiến nó bị chặn đứng hoàn toàn ở khu vực xung quanh Sân bay Hostomel sau một ngày giao tranh qua lại, sự kháng cự mạnh mẽ và hiệu quả của Ukraine là một trong những lý do lớn khiến các lực lượng Nga không đạt được mục tiêu đề ra.

Bản tường thuật này dựa trên các lời kể lại của hai chiến binh Ukraine trực tiếp tham gia vào cuộc giao tranh tại sân bay.

Chuyện kể của Trung úy Andriy Kulish, Lực lượng Vệ binh Quốc gia.

Dấu hiệu đầu tiên của chiến tranh ở Hostomel xuất hiện vào lúc 7 giờ sáng ngày 24 tháng 2, vài giờ sau khi Tổng thống Putin tuyên bố xâm lược, khi một tên lửa hành trình lao xuống đất cách khu chung cư ở ngoài sân bay vài mét, nổ tung thành một miệng hố và thổi bay các cửa sổ của tòa nhà.

Sân bay có một đường băng dài được sử dụng để thử nghiệm máy bay khiến nó trở thành mục tiêu cho lực lượng không vận Nga tìm cách kiểm soát và sử dụng.

Đơn vị Vệ binh Quốc gia Ukraine bảo vệ sân bay hiện đang ở mức tối thiểu về nhân sự vì hầu hết các thiết bị quân sự hạng nặng và quân số của nó đang ở cách hàng trăm cây số về phía Đông, chiến đấu trên tiền tuyến của cuộc chiến mà Nga đã khơi mào tám năm trước đó.

Tuy nhiên đây là Lữ đoàn phản ứng nhanh tinh nhuệ họ đóng quân tại sân bay chính vì kỹ năng chiến đấu và khả năng triển khai nhanh chóng bằng đường không vận. Lữ đoàn được thành lập vào năm 2015, các chiến binh này đã trải qua nhiều năm chiến đấu với các lực lượng ủy nhiệm của Nga ở miền đông Ukraine.

Trung úy Lực lượng Vệ binh Quốc gia Andriy Kulish -36 tuổi, gia nhập quân đội vào năm 2014- vài giờ sau khi khu vực bị trúng tên lửa  lúc này đang vừa uống trà cùng hai đồng đội thì anh nghe thấy tiếng phần phật của cánh quạt trực thăng ào đến như một cơn bão, nhóm trực thăng tấn công của Nga đã bay thấp tránh radar Ukraine, ngay khi lọt vào tầm hỏa lực hữu hiệu, các trực thăng đã phóng một loạt tên lửa và súng máy vào sân bay và các căn cứ quân sự liền kề, khiến các binh sĩ Ukraine phải chạy tìm chỗ ẩn nấp.

Trung úy Kulish kể lại: "Hỏa lực của Nga vượt trội, tôi có cảm tưởng giống như việc cầm dao xông vào đấu với súng".

Bị oanh tạc từ trên không là một trải nghiệm hoàn toàn mới đối với các chiến binh Ukr bởi vì các lực lượng ly khai do Nga lãnh đạo ở miền Đông không có không quân nên trong suốt 8 năm chiến đấu họ chưa từng bị tấn công từ trên không, nhưng giờ đây các chiến binh đã sớm nhận ra cuộc chiến này hoàn toàn khác.

Kulish cho biết họ dàn quân ra khắp căn cứ và sân bay và bắn trả nhiệt tình và quyết liệt bằng tất cả những gì họ có: súng trường tự động, súng phòng không và một số tên lửa vác vai.

Quân Nga đã sử dụng khoảng 200 trực thăng tham gia sứ mệnh tấn công và đổ quân nhảy dù xuống sân bay, trực thăng chiến đấu bay thành nhóm từng đôi hay ba chiếc một để tấn công sân bay và căn cứ, đợt tấn công ban đầu của Nga đã làm hư hại nặng chiếc máy bay Antonov Mriya - chiếc máy bay vận tải lớn nhất thế giới- Trung úy Kulish kể lại ông nhìn thấy một cột khói bốc lên từ hangar chứa máy bay nơi nó đang đậu để sửa chữa.

Quân phòng thủ Ukraine báo cáo đã bắn hạ ba chiếc trực thăng bằng tên lửa, Trung úy Kulish cho biết thêm còn có 2 chiếc trực thăng khác cũng bị bắn hạ bằng đạn súng cá nhân.

Sau gần ba giờ oanh tạc và bắn phá, các máy bay trực thăng của Nga bắt đầu hạ cánh và đổ bộ lính nhảy dù Nga, những lính này đã tản ra và bắt đầu khai hỏa vào lực lượng Ukraine.

Quân phòng thủ Ukraine đã bắn hết tên lửa phòng không và sắp hết các loại đạn dược cá nhân khác, đối mặt với kẻ thù trên mặt đất cũng như trên không, chỉ huy lữ đoàn ra lệnh rút lui, nhóm lính bảo vệ Ukraine mang theo lá cờ của đơn vị và rút lui, đơn vị rút lui an toàn chỉ một người lính bị thương.

Lính dù Nga đã nhanh chóng di chuyển và thiết lập cứ điểm để chuẩn bị cho đợt vận chuyển đổ bộ hàng không. Một đoàn quay phim của CNN đã quay được đoạn video lính dù Nga chạy với súng máy và đạn dược đựng trong hộp gỗ màu xanh lá cây và trao đổi hỏa lực với lực lượng Ukraine.

Chuyện kể của Trung úy Kharchenko, lực lượng dù phản ứng nhanh,
Sáu mươi dặm về phía Tây của sân bay, đơn vị lính dù 48 của Trung úy Kharchenko báo động, toàn đơn vị trang bị vũ khí nhẹ, lên ba chiếc trực thăng và bay về phía Hostomel, nhiệm vụ của họ rất rõ ràng: Xâm nhập vào sân bay, đến đủ gần bãi đáp để hạ gục ít nhất chiếc Il-76 vận tải đầu tiên để không phi công nào khác dám hạ cánh.

Trực thăng đổ quân đến một cánh đồng phía tây sân bay, những người lính dù nhanh chóng nhảy ra khỏi trực thăng, Trung úy Kharchenko cùng cả toán quân lặng lẽ nhưng nhanh chóng băng qua một con đường hai bên là những ngôi nhà, qua cánh đồng với một con mương đầy cây cối và cành cây, vậy mà khi họ tiến được đến gần khu vực hàng rào sân bay một chiếc drone bay vo ve trên đầu, họ đã bị phía địch phát hiện.

Những người lính dù lao về phía trước, nhưng cả toán quân đụng phải một bức tường bê tông cao 2m có thêm hàng rào thép gai bên trên, không thể dùng chất nổ để phá tường nên các chiến binh đã cắt một đoạn thép gai và bắt đầu giúp đồng đội của mình trèo qua bức tường, năm người lính đầu tiên vượt qua êm thắm nhưng ngay sau đó súng máy của Nga bắt đầu khai hỏa vào họ, những chiến binh vừa lọt được vào trong chưa kịp tìm được vị trí ẩn nấp làm mục tiêu cho hỏa lực địch, ba người lính Ukraine trúng đạn bị thương nặng, Trung úy Kharchenko gọi điện nhờ giúp đỡ từ một đơn vị lính dù Ukraine khác có xe bọc thép thuộc cánh quân đang tấn công địch từ phía Bắc sân bay, nhưng chỉ huy của họ -bí danh Monk- trả lời rằng họ vẫn chưa vào được tới nội vi sân bay, họ vẫn còn xa ở ngoài vòng rào an ninh sân bay.

Quân Nga tiếp tục ghìm chặt đại đội lính dù của Trung úy Kharchenko bằng hỏa lực dày đặc, một quả lựu đạn bay tới phát nổ và làm bãi cỏ nơi họ đang nằm bắt lửa cháy, Trung úy Kharchenko cố gắng trấn an những người lính ở phía bên trong bức tường, lo lắng rằng tiếng la hét của họ sẽ khiến quân Nga tìm ra vị trí và tiêu diệt họ. Nhóm chiến binh hiểu rằng tình hình đã thay đổi hoàn toàn, lực lượng nhảy dù Nga đã kịp hoàn thành chiếm lĩnh và xây dựng một tuyến phòng thủ tốt bên trong sân bay, những người lính dù chỉ còn cách rút xẻng cá nhân và vội vã tiến hành đào một đường hầm dưới bức tường nhằm có thể kéo đồng đội bị thương của họ ra ngoài.

Trung úy Kharchenko gọi pháo binh Ukraine pháo kích vào tọa độ địch từ phía nam, tin từ bộ đàm thông báo Monk và các chiến binh đã bắt đầu chạm súng từ mũi tấn công phía bắc và một đơn vị Ukraine khác đang di chuyển tới từ phía Đông Nam bằng các phương tiện chuyên chở dân sự, do không tấn công thâm nhập được vào nội vi sân bay, nhóm lính dù thiết lập một điểm bắn tên lửa phòng không ở cánh đồng bên ngoài bức tường để nhắm bắn máy bay đáp trên đường băng.

Vài giờ sau khi trận chiến bắt đầu tình thế đã thay đổi rõ ràng, lực lượng lính dù Nga do trang bị nhẹ và không có tiếp viện nên đã bị bao vây chặt, chỉ huy Ukraine liên lạc qua bộ đàm rằng thông tin tình báo mới nhất cho biết những chiếc Il-76 đã hủy bỏ nhiệm vụ đổ quân, họ sẽ không mạo hiểm hạ cánh xuống sân bay và kêu gọi lính Nga đầu hàng. Ngay lúc đó qua bộ đàm Monk thông báo một đoàn chiến xa Nga đang tiến đến từ phía Bắc hướng đến khu vực của nhóm kính dù của Trung úy Kharchenko.

Nhóm lính nhảy dù của Trung úy Kharchenko sau khi đào được đường hầm chui qua bức tường sân bay, kéo được một chiến binh bị thương nặng bất tỉnh ra, 2 người còn lại cũng trong trạng thái rất xấu nhưng khi nhận được tin đoàn chiến xa Nga đang đến rất gần họ không còn chọn lựa, bỏ lại các chiến binh còn mắc kẹt bên phía kia hàng rào, 2 trong số đó bị thương và bất tỉnh. Nhóm lính dù rút về phía Nam, cả nhóm di chuyển chậm chạp vì một số đã bị thương -trong đó có Trung úy Kharchenko đã bị trúng đạn ở chân- cả nhóm mất khoảng 40 phút để băng qua cánh đồng mà lúc nãy họ đã băng qua chỉ không tới 10 phút lúc tiến quân vào phi trường.

Gần ra đến đường nhựa nhóm lính dù nghe thấy tiếng gầm rú của xe bọc thép Nga đang tiến về phía họ, cả nhóm nhanh chóng tản ra phục kích, sau khi hạ gục chiếc xe tăng dẫn đầu và trút hết số tên lửa còn lại vào các chiếc xe bọc thép đi sau, pháo binh Ukr cũng được điều chỉnh góp phần tấn công khiến các chiếc xe bọc thép khác quay đầu rút lui.

Khi những người chiến binh Ukraine mò mẫm trong bóng đêm trên đường rút về hướng Nam tới Kyiv, một chiếc ô tô dân sự đi ngang qua đã dừng lại và chở nhóm lính dù tả tơi đi. 

Lính dù Ukraine trong những giờ đầu của cuộc chiến đã không chiếm lại được sân bay, nhưng họ đã thành công ngăn chặn chiến dịch đổ bộ đường không của Nga. Ukraine đã nhanh chóng điều quân tiếp viện để ngăn chặn lực lượng Nga trên chiến trường xung quanh Hostomel và các thị trấn lân cận, nơi đã chứng kiến ​​giao tranh ác liệt trong những ngày này, các máy bay vận tải cỡ lớn chở quân từ các sân bay Belarus đã không có cơ hội hạ cánh xuống sân bay Hostomel.

Kết, Trung úy Kharchenko đang dưỡng thương trong một bệnh viện ở thị trấn gần Kyiv, anh đang ngồi hút thuốc bên ngoài một ngày sau cuộc đột kích thì một người lính trẻ cũng với y phục bệnh viện tiến đến chào, Kharchenko không nhận ra ai, anh lính tự giới thiệu: "Em là người lính trinh sát", đó là người lính nhảy dù đầu tiên nhảy qua hàng rào ở sân bay, anh ta đã bò ra ngoài từ cái hố dưới bức tường mặc dù bị thương khá nặng ở lưng do trúng miểng lựu đạn, được người dân địa phương tìm thấy sáng hôm sau và đưa đến bệnh viện.

Viết lại từ bài của James Marson 3/2022.