Phù thủy ở Tuy Hoà (Kể về Edward Minnock, Jr.) #1

Chuyện về ASA, Lực lượng Tác chiến Điện tử. Trận chiến đã cứu Tp. Tuy Hoà.

Ed Minnock, Jr Là một chú lính "nhóc" người đã chu du khắp nơi trên thế giới trước khi đến tuổi thiếu niên, điều rất tự nhiên khi anh nối gót theo cha (là lính) vào quân đội. Sau khi được đào tạo cơ bản ở ASA, Minnock theo chân người cha tại Việt Nam và trở thành một quân nhân trong đơn vị 404 Tác chiến điện tử, hoạt động dưới sự hỗ trợ của Lữ Đoàn 173 Nhảy dù. Cha của anh là Edward W. Minnock Sr, là một thượng sỹ hoạt động trong ngành tình báo quân đội.

Lữ đoàn 173 Nhảy dù thuộc cấp số tổng trừ bị, dùng để 'giải toả áp lực chiến trường' cho khắp các mặt trận ở miền Nam Việt nam, nếu bất cứ nơi nào trong nước bị áp lực địch quân, lữ đoàn 173 có thể sẽ được gửi đến để tham chiến nhằm giải toả áp lực cho dù đã có những đơn vị quân đội Mỹ khác đóng tại đó.  

Có thể chỉ là một vài ngày, vài tuần, hay vài tháng, và bất cứ nơi nào mà Lữ đoàn 173 đặt chân tới, nhóm Tác chiến điện tử 404 luôn có mặt bên cạnh. Trong trận Tết Mậu Thân năm 1968, Lữ Đoàn 173 Dù đã gởi một nhóm đặc nhiệm để giải tỏa trại Lực Lượng Đặc Biệt tại Kontum và Dak To và sau đó là khu vực Pleiku - Ban Mê Thuột, các tiểu tổ TCĐT 404 luôn có một nhóm nhỏ đi cùng. Chính vì vậy, quân số cuả 404 bị san sẻ ra cực kỳ mỏng, chỉ có khoảng 40 chiến binh là quân số đơn vị, không ai trong đó có cấp bậc sỹ quan và đơn vị bị phân tán mỏng trên toàn lãnh thổ miền Nam Việt nam.

Ed Minnock là người rất nhanh nhạy, vào tháng Ba năm 1968 khi mới chỉ là một binh nhì 19 tuổi, anh đã phải kiêm nhiệm trách vụ cuả một trưởng toán hoạt động, một vị trí mà chỉ dành cho chức vụ cỡ Thượng sỹ với đầy đủ kinh nghiệm. Minnock đã phải chịu trách nhiệm về 4 binh nhì khác trong tổ, là nhóm Tác chiến Điện tử đang hoạt động trong một cái lều dã chiến. Họ là đội duy nhất còn lại cuả nhóm TCĐT 404 tại căn cứ. Căn cứ bỏ trống gần như không có người này nằm gần Phú Hiệp, gần một thôn vắng người khoảng năm dặm về phía nam của Tuy Hòa. Công việc chính của nhóm là theo dõi thông tin liên lạc của đối phương trong khu vực Phú Yên và tìm kiếm những tin tức tình báo, hoạt động có thể đe doạ tới an ninh cho thành phố Tuy Hoà. Đơn vị TCĐT bị bỏ quên ở đó từ tháng Giêng với rất ít đồ tiếp vận, không có phương tiện xe cộ đi lại và rất hiếm khi Minnock liên lạc với Bộ chỉ huy Lữ đoàn. Khi cần thiết phải gặp, anh ta phải đi nhờ trực thăng, ké xe vận tải hay đi bộ.
  
Là thủ phủ của tỉnh, thành phố Tuy Hòa là mục tiêu chính cuả bộ đội cộng sản với một loạt các cơ sở chính phủ và các mục tiêu quân sự của QLVNCH nằm tại đây, một nhà tù rộng lớn với hàng ngàn tù nhân cộng sản , và căn cứ không quân lớn và quan trọng nhất cuả Mỹ ở Nam Việt Nam, nơi là phi đạo cho các chiến đấu cơ phản lực F100. Vấn đề càng phức tạp hơn khi khu vực bị hàng ngàn người tị nạn đã tìm cách tràn vào thành phố sau biến cố Tết Mậu Thân, thành phố chợt chen chúc với hơn 100.000 thường dân các loại tá túc.

Vào ngày 27 tháng 3 năm 1968 Minnock Bắt đầu nhận thấy sự khác biệt trong "tần xuất" hoạt động của các kênh thông tin liên lạc đối phương mà đội của anh vẫn thường xuyên giám sát. Dự kiến sắp có một chiến dịch quân sự lớn​​, anh phân tích và tái phân tích một lượng lớn dữ liệu thu thập được. Anh đồng thời yêu cầu các đồng đội chú ý tập trung mọi nỗ lực của họ vào những mục tiêu đã phát hiện và cung cấp cho anh ta càng nhiều tài liệu càng tốt. Cho đến ngày 31/03, anh và nhóm của mình đã thu lượm đầy đủ dữ kiện. Xử dụng những dữ liệu đã thu thập được, với trực giác và cái nhìn sâu sắc, Minnock đã viết một bản tường trình phân tích chiến thuật toàn diện, dự đoán tất cả trong đó về các đơn vị Bắc Việt, quân số tham chiến, thời điểm xảy ra cuộc tấn công, các tuyến đường mà địch sẽ dùng để tấn công cũng như rút lui, và mục tiêu chính trong cuộc công kích này của vc. Các mục tiêu bao gồm các căn cứ không quân Mỹ, một tiểu đoàn pháo binh QLVNCH, nhà tù với các tù nhân VC, và hai cây cầu lớn quan trọng. Các cuộc tấn công sẽ xảy ra trong mười ngày tới. 

Binh nhì Minnock đã cố gắng để báo cáo theo hệ thống quân giai lên các chỉ huy Lữ đoàn Dù 173, nhưng những nỗ lực của anh đã không được chú ý tới. Các chỉ huy cấp thấp không nghe theo báo cáo cuả anh và anh đã phải thử mang báo cáo cuả mình vượt cấp, tìm cách trình bày ý kiến cuả mình 'bằng lối sau' cho một đại tá vừa mới nhận nhiệm sở trong khu vực. 

Thông tin Minnock và nhóm của anh báo cáo được liệt vào loại tài liệu "tình báo đặc biệt" (SI) và có quy định rất chặt chẽ về việc phổ biến các thông tin như vậy. Chàng Binh nhất cố vạch ra sự thật mà anh biết cho đại tá, và những lý do để dự đoán về cuộc tấn công sắp tới của anh. Anh đã thử diễn giải về các hành động quân sự sắp tới cuả vc, nhưng vì không thể tiết lộ nguồn tin tuyệt mật cuả mình, anh đã không thể làm viên  Đại tá tin vào anh ta cùng với mớ tiên đoán "hoang đường" cuả anh, và ngay cả với cơ quan Tình báo Quân đội mà anh đang phục vụ! Minnock đã sai lầm khi cố gắng thuyết phục vị Đại tá, anh đã đánh giá sai khi nghĩ rằng anh đang nói chuyện với một viên chức cao cấp với nhiều trí tuệ và kinh nghiệm, nhưng anh đã sớm nhận ra điều đó! Vị Đại tá đã nghĩ rằng, những người cấp thấp như anh binh nhì này làm sao có thể biết bất cứ điều gì có giá trị, và đuổi chàng lính trẻ ra ngoài với một bài thuyết trình nghiêm khắc về việc tôn trọng hệ thống quân giai trong quân đội. 

Bị từ chối, nhưng quyết tâm tìm một người nào đó sẽ lắng nghe, Minnock nhớ ra về vị chỉ huy trưởng cuả Trung đoàn 26 thuộc sư đoàn Mãnh hổ Đại hàn, các đơn vị của Hàn Quốc đóng quân tại Tuy Hòa. Trung Đoàn 26 đang chuẩn bị để triển khai cuộc hành quân "tìm và diệt", sẵn sàng tung khoảng 3.000 lính bộ binh trong chiến dịch này, như thế thành phố Tuy Hòa sẽ còn lại rất ít quân phòng thủ. Việc huỷ bỏ cuộc hành quân không phải là một vấn đề dễ dàng cho viên chỉ huy trưởng đơn vị  hoặc bởi chàng binh nhì cuả đơn vị ASA, người mà đang xin gặp mặt để trình bày với ông!

Ed Minnock không hề cố ý đánh lừa các chỉ huy Hàn Quốc. Thậm chí ngay khi còn là một đứa trẻ, anh đã luôn nghiêm chỉnh, và người cha quân nhân đã dậy anh phải biết tôn trọng quyền hạn và cấp bậc. Hầu hết các chiến binh trong Lữ đoàn Dù 173 và toán TCĐT 404 không ai đeo lon hoặc tên trên quân phục của họ, vì vậy  sẽ không thể phân biệt được Minnock là một binh nhì hay một sỹ quan, và vị Đại tá Hàn Quốc đã không hề hỏi về cấp bậc, chỉ căn cứ vào thái độ tự tin cuả Edward Minnock Jr, và điều này thì không hề thiếu trong anh. Vị chỉ huy lắng nghe báo cáo cuả Minnock, đánh giá thái độ, sự thuyết phục cuả báo cáo, và mức độ nắm vững các sự kiện. Trên tất cả, ông rất ấn tượng bởi sự phân tích của chàng trai trẻ và cung cách, ý kiến xử lý tình hình. Sĩ quan tình báo Mỹ trẻ này rõ ràng là một nhà lãnh đạo biết rõ về công việc cuả mình, Viên chỉ huy Đại hàn đã nghĩ anh là một sỹ quan và chẳng hề nghi ngờ về chuyện này.

Tin vào những gì Minnock báo cáo và nhanh chóng nắm bắt được toàn bộ vấn đề nghiêm trọng cuả sự việc, vị chỉ huy tự biết những gì ông phải làm. Ông liên lạc ngay với cố vấn MACV (Bộ chỉ huy quân sự), phân tích tình hình và giải thích rằng ông đã thay đổi mục tiêu hành quân từ 'tìm và diệt' thành "tiêu diệt quân Bắc Việt" Kế hoạch hành quân của vị Đại tá là không đánh chặn quân Bắc Việt trên đường họ tấn công vào Tuy Hòa, nhưng là phục kích song song theo đường tiến quân của địch, để địch tiến sâu vào khu vực này thành một cái bẫy. Ông ra lệnh tắt liên lạc vô tuyến, tất cả thông tin, lệnh hành quân chỉ được chuyển nhận bằng tay. Để chắc chắn rằng địch quân không biết gì về kế hoạch hành quân này.

Bước tiếp theo Minnock tìm cách để bảo vệ cây cầu chính vào thành phố trong trường hợp một số đơn vị nào đó của quân đội Bắc Việt có thể lọt vòng vây của bộ binh Hàn Quốc. Cây cầu được bảo vệ bởi một vài người lính VNCH, nhưng chắc chắn họ không thể ngăn chặn quyết tâm cuả lính chính quy Bắc Việt. Minnock đã tiếp xúc với Đại uý đại đội trưởng đđ. D/Tiểu đoàn 16 Kỵ binh, một đơn vị của Lữ đoàn 173 Nhảy dù. Vị Đại uý đang chỉ huy một đơn vị dưỡng quân tại Phú Hiệp là nơi đội 404 đang trú đóng, Minnock có hơi biết ông ta. Chàng binh nhì báo cáo tình hình địch quân cho vị Đại úy, nói với ông ta về kế hoạch triển khai của Hàn Quốc và yêu cầu ông giúp bảo vệ cây cầu với các chiến xa bọc thép của ông. Vị Đại uý liên lạc với thượng cấp, chính là vị Đại tá mới đến nhậm chức đã từ chối Minnock trước đó, dĩ nhiên vị Đại tá không chấp nhận đề nghị. Ông cũng đồng thời từ chối ra lệnh hủy bỏ cuộc huấn luyện diễn tập cuả đại đội 3/Tiểu đoàn 503 trong khu vực lân cận. 

Sau những đắn đo, và hoàn toàn lượng định những hậu quả cho mình nếu những tiên liệu cuả Minnock là sai lầm, vị Đại uý đại đội trưởng đđ. D/16th đã quyết định. Ông làm theo bản năng của người lính là khi đến ngày của cuộc tấn công xảy ra, ông sẽ sẵn sàng có hàng chục xe bọc thép dàn hàng, cộng với mười hai khẩu đại liên 50 và hai mươi bốn súng máy 7,62ly sẵn sàng trên con đường duy nhất để đến cây cầu. 

Ba ngày trước cuộc tấn công, binh nhì Minnock gặp một người quen cũ đáng tin cậy, đó là Đại úy John Moon trước đây đã hoạt động trong đơn vị Tình báo Quân sự của Lữ đoàn Dù 173 mới trở về Phú Hiệp gần đây. Minnock đã hầu như hoàn tất mọi chi tiết kế hoạch của anh, nhưng nếu có bất cứ ý kiến hoặc giúp đỡ nào vẫn tốt hơn. Moon lắng nghe phân tích của Minnock, thẩm định tình hình và đề nghị thử tiến hành phá hoại khu trung tâm hành quân cuả sư đoàn 5 Bộ đội vc trước khi nó được chuẩn bị sẵng sàng để chỉ huy lực lượng của họ. 

Đại úy Moon biết rằng trước khi tấn công, Bộ đội Sư đoàn 5 Bắc Việt sẽ triển khai bộ tư lệnh chiến trường đến một khu phức hợp gồm những điạ đạo và hang động bí mật tại phía tây nam của thành phố Tuy Hòa. Tình báo Quân sự đã xác định được vị trí cuả khu này, vấn đề là làm thế nào với khu vực hầm hố, hang động đã được xây dựng kiên cố dưới 15 feet đất và cây chèn.

Hai mươi bốn giờ sau đó, Minnock và Moon chưng ra một kiện hàng trong đó gồm 200 trái nổ loại công phá mạnh, quà tặng gom được từ các đội pháo binh Hàn Quốc, VNCH và Mỹ. Sau đó Không quân Mỹ đã thả những thùng đựng chất cháy hỗn hợp tương tự bom napalm, kích hoả và tiếp theo đó với bom 500cân. Bộ tư lệnh chiến trường bí mật hoàn toàn bị phá hủy. Làm thế nào Minnock và Moon hoàn thành việc này giờ chỉ là phỏng đoán và có lẽ tốt hơn nên để lại cho lịch sử. Hai người chiến binh không bao giờ nói về nó . 

Còn tiếp...

 [Based on Chapter 17, "Unlikely Warriors: The Army Security Agency's Secret War in Vietnam 1961-1973" by Lonnie M. Long and Gary B. Blackburn]
Tiếng Việt, 42.