Thứ Ba, 25 tháng 9, 2018

Chuyện Đom đóm.

Đom đóm là loài bọ có cánh phát sáng, điều này ai cũng biết.

Trong các tế bào phát quang đó có chứa một chất tên Luciferin từ nó sẽ tạo ra enzyme tên là Luciferase. Để phát sáng Luciferin kết hợp với Oxygen tạo thành một phân tử tĩnh (inactive) với tên Oxyluciferin.

Tóm lại:
-Luciferin là chất liệu nền, không phát nhiệt là nguồn tạo ra ánh sáng.
-Khi tế bào tạo ra enzyme Lucifrease là chất kích hoạt.
-Oxygen là nguồn nguyên liệu.
-Với nhiêu đó nguyên liệu, cơ thể cho tác động tạo thành năng lượng và phát ra ánh sáng, không có nhiệt.

Bước sóng của ánh sáng này đo được khoảng từ 510-670 nanometers, tức là nằm trong phạm vi mắt người có thể nhìn thấy được. Nhưng chỉ trong khoảng từ vàng nhạt đến xanh lá. Vật thể phản chiếu ánh sáng ra khỏi tế bào của chúng là những tinh thể acid Uric có sẵn trong các tế bào đó.

Đom đóm, theo nghiên cứu dùng ánh sáng để hấp dẫn giới tính, tức gạ chịch. Con đực trung bình khoảng mỗi 5 giây thì nháy sáng một lần, con cái bao giờ cũng chăm chỉ hơn thường nháy cứ 2 giây một lần (Điều này chứng tỏ giống cái luôn chủ động trong yêu đương, ý của người dịch!)

Trên thế giới có trên 2000 loại Đom đóm, vì ở USA nên dùng loại phổ biến là Đom đóm Pyralis làm chuẩn. Loại này có độ sáng khoảng 1/40 Lumen (còn gọi là NẾN/CANDLE)

Lumen, tiếng Việt còn gọi là nến, là đơn vị tính độ sáng:
Thí dụ đơn giản, thắp một cây nến, lấy cây thước đo từ cây nến ra 1 foot (#25cm) để một cuốn sách có chiều cao 1 foot ngang 1 foot, tổng số ánh sáng chiếu trên mặt cuốn sách này là 1Lumen. Khi ta nói cái bóng điện 100Lumen tức là ta so sánh bóng điện này với 100 cây nến cùng trong khoảng cách 1foot từ bóng đèn tới cuốn sách có chiều cao 1foot x chiều ngang 1foot.

Nhức cả đầu, hí hí

Nói lại, nếu với loại Đom đóm Pyralis, thì cần khoảng 40 con cùng phát sáng một lần để có được 1Lumen, chưa tính tới làm thế nào duy trì nguồn sáng liên tục, vì như đoạn trên Đom đóm cái cứ 2 giây mới nháy một lần, con đực còn thưa hơn (Hí hí! Bọn nào khoe làm như búa máy.) Để đọc được trong đêm cần khoảng 2Lumens.

À, không quên rằng vỏ trứng cản quang, bỏ Đom đóm vào vỏ trứng sẽ không thấy gì hết, vì cần tối thiểu khoảng 100Lumens để xuyên thấu vỏ trứng -xuyên thấu không có nghĩa là chiếu sáng được- vụ xuyên thấu này là tham khảo từ kỹ thuật kiểm tra cách ấp trứng.